WWF : Οι δασικές πυρκαγιές στο μικροσκόπιο…

Πάνω από το 10% της έκτασης της χώρας έχει πληγεί από διαδοχικές πυρκαγιές… Το 50% περίπου των πυρκαγιών που έχουν εκδηλωθεί στην Ελλάδα, μεταξύ 1983 και 2008, παραμένει «ορφανό» ως προς τη διαλεύκανση των αιτίων… Το σύνολο των καμένων εκτάσεων, για την ίδια περίοδο, ανέρχεται σε 13.613.121 στρέμματα, αναλογώντας σε 1,2 στρέμματα καμένης έκτασης ανά κάτοικο της χώρας…

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στη νέα έρευνα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων (ΙΜΔΟ & ΤΔΠ) του ΕΘΙΑΓΕ και του WWF Ελλάς, «Δασικές πυρκαγιές Ελλάδας: 1983-2008», η οποία παρουσιάζεται σήμερα για πρώτη φορά και έρχεται να καλύψει ένα σημαντικότατο κενό ως προς τη γνώση της πολιτείας, σε σχέση με τις πυρκαγιές και την αντίστοιχη αξιοποίησή της για την πρόληψη και καταστολή τους.

Τα στοιχεία της έρευνας παρουσιάζονται και στο ευρύ κοινό, μέσα από το Πυροσκόπιο, μια χρηστική διαδικτυακή εφαρμογή, η οποία αναδεικνύει με εύληπτα διαγράμματα, το σύνολο των πληροφοριών σε επίπεδο επικράτειας αλλά και γεωγραφικού διαμερίσματος.

Ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία αυτής έρευνας είναι τα εξής:

• Στην Ελλάδα, κατά μέσο όρο ετησίως, εκδηλώνονται 1.465 δασικές πυρκαγιές και καίγονται περίπου 524.000 στρέμματα δασικών και γεωργικών εκτάσεων. Οι μεγαλύτεροι αριθμοί συμβάντων και καμένων εκτάσεων σημειώνονται στην Πελοπόννησο, με ποσοστά 19% και 27% αντίστοιχα.
• Το 47% των καμένων εκτάσεων έχει προέλθει από πυρκαγιές άγνωστων αιτίων, ενώ το 11% και 9% των πυρκαγιών προκλήθηκαν από κακόβουλο εμπρησμό (εξακριβωμένο ή πιθανό) και από κάψιμο αγρών αντιστοίχως. Αυτά τα δύο είναι και τα κυριότερα από τα εξακριβωμένα αίτια.
• Ο Αύγουστος είναι ο μήνας με τις μεγαλύτερες καταστροφές αλλά και τα περισσότερα περιστατικά. Παρόλα αυτά, οι δριμύτερες πυρκαγιές εμφανίζονται τον Ιούλιο. Τα περιστατικά που εκδηλώθηκαν Σαββατοκύριακο θεωρούνται δριμύτερα έναντι των υπολοίπων, ενώ οι περισσότερες πυρκαγιές εκδηλώνονται συνήθως στις 14:00.
• Ο μέσος χρόνος επέμβασης των πυροσβεστικών δυνάμεων από την αναγγελία μιας πυρκαγιάς είναι 36 λεπτά, ενώ ο μέσος χρόνος διάρκειας των πυρκαγιών είναι περίπου 15 ώρες.

Όπως είναι φυσικό, μέσα από τα αναλυτικά στοιχεία της παρούσας έρευνας, προκύπτουν κάποια ιδιαίτερα κρίσιμα συμπεράσματα, όπως:

• Είναι εξαιρετικά σημαντικό, ο σχεδιασμός της πρόληψης και της καταστολής να εξειδικεύεται σε τοπικό επίπεδο και να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται μέγιστη αποτελεσματικότητα.
• Ο εντοπισμός των συνηθέστερων θέσεων έναρξης των πυρκαγιών πρέπει να αποτελέσει βασικό άξονα για την οργάνωση περιπολιών σε κάθε περιοχή.
• Η χρονική κατανομή των πυρκαγιολογικών παραμέτρων θα πρέπει να εξειδικευτεί ακόμα περισσότερο ανά περιοχή, λαμβάνοντας υπόψη επιπλέον τις χρονικές κατανομές ανά ημέρα της εβδομάδας ή και ανά ώρα της ημέρας.
• Τα υψηλά ποσοστά πυρκαγιών αγνώστων αιτίων υπαγορεύουν την ανάγκη για επιμόρφωση του προσωπικού των φορέων, ώστε να είναι σε θέση να εντοπίζουν ή έστω να εκτιμούν τις αιτίες των πυρκαγιών, καθώς τέτοια στοιχεία είναι καθοριστικά για τον σχεδιασμό της πρόληψης και καταστολής.
• Έχει διαχρονικά διαφανεί ότι τα εναέρια μέσα έχουν μεν βασικό ρόλο στην πρώτη προσβολή της πυρκαγιάς, αλλά δεν είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση των μεγάλων μετώπων, επομένως θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ο τρόπος χρήσης τους.

Η επιστημονική υπεύθυνη του έργου Δρ. Κωνσταντίνα Τσαγκάρη, ερευνήτρια του ΕΘΙΑΓΕ, δήλωσε: «Το Ινστιτούτο (ΙΜΔΟ & ΤΔΠ) παρακολουθεί επισταμένα τις δασικές πυρκαγιές, μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, καθώς αυτές αποτελούν, διαχρονικά, τον σημαντικότερο παράγοντα καταπόνησης των ελληνικών δασών. Η συγκεκριμένη έρευνα έρχεται να αναλύσει ενδελεχώς το φαινόμενο και τη διαχρονική του εξέλιξη, δίνοντας πληθώρα συγκριτικών στοιχείων τόσο σε γεωγραφικό επίπεδο όσο και βάσει χρονικών, μετεωρολογικών κι άλλων παραμέτρων. Ο απώτερος στόχος δεν είναι άλλος από την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων που θα συνδράμουν στο έργο των εμπλεκόμενων φορέων, σε ερευνητικό και επιχειρησιακό επίπεδο».

«Το WWF Ελλάς έχει επανειλημμένως επισημάνει την ανάγκη κατάρτισης ενός αποτελεσματικού και ολοκληρωμένου συστήματος δασοπροστασίας της χώρας μας, καταθέτοντας μάλιστα πολύ συγκεκριμένες προτάσεις. Η συμμετοχή μας στην παρούσα εργασία αποδεικνύει για ακόμη μια φορά τον προσανατολισμό μας προς μία δημιουργική και επιστημονικά τεκμηριωμένη παρέμβαση, προκειμένου να προστατέψουμε τον δασικό μας πλούτο, ο οποίος αποτελεί ανεκτίμητο κεφάλαιο για την Ελλάδα. Ελπίζουμε ότι η πολιτεία θα λάβει σοβαρά υπόψη τα νέα δεδομένα που θέτουμε στη διάθεσή της και θα τα αξιοποιήσει ανάλογα», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.

Περισσότερες πληροφορίες:
Ιάσονας Κάντας, συνεργάτης επικοινωνίας WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, κιν: 698 247 1724, i.kantas@wwf.grΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Εύη Κορακάκη, υπεύθυνη δασικών προγραμμάτων WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, e.korakaki@wwf.grΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Κωνσταντίνα Τσαγκάρη, Δασολόγος-Δ/ντρια Κεντρικής Υπηρεσίας του ΕΘΙΑΓΕ και επιστημονικά υπεύθυνη του έργου, τηλ: 210 81 75 416, 210 77 87 535, contsagari@fria.grΑυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
Μπορείτε να βρείτε τη σύνοψη των αποτελεσμάτων της έρευνας εδώ, καθώς και τα συμπεράσματα εδώ.
Η διεύθυνση της ηλεκτρονικής βάσης του Πυροσκοπίου είναι η εξής: http://www.oikoskopio.gr/pyroskopio/, ενώ τη συνολική έρευνα, μπορείτε να την βρείτε εδώ: http://www.oikoskopio.gr/pyroskopio/library.html
Η παρούσα έρευνα και η δημιουργία του Πυροσκόπιου εντάσσονται στις δράσεις του προγράμματος «Το Μέλλον των Δασών», το οποίο συγχρηματοδοτείται από τα Ιδρύματα Ι.Σ. Λάτση, Α.Γ. Λεβέντη και Μποδοσάκη, καθώς και από τις εισφορές των υποστηρικτών της οργάνωσης.