Από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠ.ΠΟ.Τ ανακοινώνονται τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2011, που αφορούν στις εκδόσεις έτους 2010, στα οποία κατέληξε η Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης από τον «βραχύ κατάλογο» των υποψηφίων προς βράβευση έργων, μετά από επανειλημμένες συνεδρίες και μακρές συζητήσεις. Παράλληλα, δίνεται στη δημοσιότητα, όπως επιτάσσει η νέα νομοθεσία που διέπει τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων (ν. 3905/2010), το σκεπτικό της βράβευσης καθώς και η άποψη της μειοψηφίας, όπου υπήρξε.
Τα βραβεία απονέμονται ως εξής:
Τζαν Μόρις, Βενετία, μετάφραση Άρης Μπερλής, Πάπυρος
Η Βενετία της Τζαν Μόρις είναι βιβλίο κλασσικό στο είδος του, με λαμπρή διεθνή σταδιοδρομία. Είναι εν μέρει βιογραφία μιας πόλης, εν μέρει απεικόνιση με λογοτεχνικά μέσα της φθοράς και της μελαγχολίας της. Πρόκειται για ένα άκρως απαιτητικό βιβλίο, από πλευράς μεταφραστικών δυσκολιών, που καταγράφει με ευαισθησία το τρίπτυχο χώρος, ταξίδι, ταυτότητα. Ο Άρης Μπερλής, που ασκεί την τέχνη της μετάφρασης επί τέσσερις δεκαετίες, αποδίδει αριστοτεχνικά το υπαινικτικό και υποβλητικό αυτό έργο. Οι λεπτές υφολογικές αποχρώσεις του πρωτοτύπου αναδεικνύονται με ευρηματική ευφυΐα, προσφέροντας στον αναγνώστη σπάνια λογοτεχνική απόλαυση και στη μεταφραστική μας γραμματεία ένα πραγματικό κομψοτέχνημα.
Μειοψηφούσα άποψη:
Στεφάν Μαλλαρμέ, Ιγκιτούρ ή η τρέλα του Ελμπενόν / Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο, μετάφραση Μαρία Ευσταθιάδη, Γαβριηλίδης
Στην πρόκληση του σκοτεινού, σχεδόν «μη μεταφράσιμου» κειμένου του Μαλλαρμέ, η Μ. Ευσταθιάδη απαντά με νέα ευαισθησία προσεγγίζοντας με θάρρος το παράδοξο νεωτερικό ιδίωμα του ποιητή. Προσθέτοντας στην παλαιότερη μεταφραστική παράδοση του Μαλλαρμέ (το Ιγκιτούρ έχει μεταφραστεί από τον Ν. Γ. Πεντζίκη και τον Καίσαρα Εμμανουήλ) μια καινούρια ανάγνωση με εντιμότητα και γνώση προς το πρωτότυπο, η Ευσταθιάδη με τη μετάφραση του «Μια ζαριά δεν θα καταργήσει ποτέ το τυχαίο» προτείνει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ένα κομβικό κείμενο του μοντερνισμού χωρίς να προδίδει τα διαρκώς ρευστά όρια του ποιήματος-αστερισμού, του ποιήματος-θραύσματος και παρτιτούρας.
Ομήρου Ιλιάς, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτης, Άγρα
Η μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη συνδυάζει την κριτική εγρήγορση και τη φιλολογική γνώση με την ποιητική ευαισθησία. Ο μεταφραστής προσεγγίζει το ιλιαδικό έπος συνομιλώντας τόσο με την αρχαιότητα όσο και με τη νεότερη λογοτεχνική και μεταφραστική παράδοση. Στον διάλογο αυτόν μεταβάλλει γόνιμα τα όρια και των δύο πόλων. Η πρόσληψη της Ιλιάδας μετακινείται από τον δεκαπεντασύλλαβο και τη λαϊκή κουλτούρα, που υπήρξαν αφετηρία για τις μεταφράσεις των Καζαντζάκη και Κακριδή, προς τον ελληνικό μοντερνισμό, αναγνωρίζοντας ότι η στροφή προς την αρχαιότητα είναι ταυτόχρονα νεοελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια. Η προφορικότητα του μεταφραστικού λόγου επιτρέπει τη δημιουργική συνάντηση με το ομηρικό παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει καθοριστικά στην αναγνωστική απόλαυση.
i. C. P. Cavafy, Selected Prose Works, μεταφραστής Peter Jeffreys, Ann Arbor: University of Michigan Press.
Η καλαίσθητη μετάφραση του νεοελληνιστή Peter Jeffreys προσφέρει για πρώτη φορά στο αγγλόφωνο κοινό πρόσβαση στα πεζά κείμενα του Κ. Π. Καβάφη. Η πρόζα του ποιητή μεταφέρεται στην αγγλική γλώσσα με φιλολογική επάρκεια, ακρίβεια και σαφήνεια, διατηρώντας την ειρωνεία και το λιτό ύφος του πρωτοτύπου. Η μετάφραση καθιστά τα καβαφικά πεζά απολαυστικά για τον σύγχρονο αναγνώστη και, συγχρόνως, διευκολύνει την εμβάθυνση στο έργο του ποιητή, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην προώθηση των καβαφικών σπουδών σε όλον τον κόσμο.
ii. Emmanuil Roidis, Relatos de Siros: recuerdos y reflexiones, μεταφράστρια Carmen Vilela, Sevilla: Universidad de Sevilla.
H μετάφραση στην ισπανική γλώσσα των Συριανών διηγημάτων του Εμμανουήλ Ροΐδη από την Carmen Vilela μαρτυρά, αφενός, άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας και, αφετέρου, εξοικείωση με το έργο του συγγραφέα της Πάπισσας Ιωάννας, με το οποίο άλλωστε η μεταφράστρια έχει αναμετρηθεί επαξίως στο παρελθόν. Η μετάφραση αποδίδει με αριστοτεχνικό τρόπο τις αποχρώσεις της ροϊδικής πένας, την ακρίβεια και τον πλούτο των εκφραστικών μέσων, το πολυεπίπεδο του λόγου, τη λεπτή ειρωνεία του συγγραφέα, ανασυνθέτοντας με πιστότητα αλλά και ευρηματικότητα το ύφος του καθώς και την ατμόσφαιρα και την εποχή που καταγράφουν τα Συριανά διηγήματα.
Οι βραχείς κατάλογοι των υποψηφίων προς βράβευση έργων (δημοσιευμένων το έτος 2010), από τους οποίους επελέγησαν τα ανωτέρω βραβεία είναι οι ακόλουθοι :
Α. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου ξένης λογοτεχνίας σε ελληνική γλώσσα :
1. Τζαν Μόρις, Βενετία, μετάφραση Άρης Μπερλής, Πάπυρος
2. Εντμόν και Ζυλ ντε Γκονκούρ, Ζερμινί Λασερτέ, μετάφραση Έφη Κορομηλά, Νεφέλη
3. Χέρτα Μύλερ, Ο άγγελος της πείνας, μετάφραση Γιώτα Λαγουδάκου, Καστανιώτης
4. Μίλαν Κούντερα, Η συνάντηση, μετάφραση Γιάννης Η. Χάρης, Εστία
5. Στεφάν Μαλλαρμέ, Ίγκιτουρ ή η τρέλα του Ελμπενόν / Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο, μετάφραση Μαρία Ευσταθιάδη, Γαβριηλίδης
6. Φρανσουά Βιγιόν, Μπαλλάντες και άλλα ποιήματα, μετάφραση Μαρία Υψηλάντη, στιγμή
7. Ντ. Χ. Λώρενς, Quetzalcoatl. Το πλουμιστό ερπετό, μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Νεφέλη
8. Κάρλος Φουέντες, Η ήσυχη συνείδηση, μετάφραση Αμαλία Ρούβαλη, Τυπωθήτω
9. Ρίτσαρντ Φορντ, Η χώρα όπως είναι, μετάφραση Σπύρος Τσούγκος, Πατάκης
Β. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά:
1. Αισχύλου Προμηθέας Δεσμώτης, μετάφραση Ε. Βαροπούλου, Νεφέλη
2. Ευριπίδη Ορέστης, μετάφραση Σ. Πασχάλης, Νεφέλη
3. Ομήρου Ιλιάς, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτης, Άγρα
Γ. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα:
1. C. P. Cavafy, Selected Prose Works, μεταφραστής Peter Jeffreys, Ann Arbor: University of Michigan Press.
2. Kiki Dimoula, Le peu du monde: suivi de Je te salue jamais, μεταφραστής Michel Volkovitch, Paris: Gallimard.
3. Nikos Fokas, The Known: Selected Poems, 1981 – 2000, μεταφραστής Don Schofield, Αθήνα: Ύψιλον.
4. Alexandros Papadiamantis, La asesina, μεταφράστρια Laura Salas Rodriguez, Cáceres: Periférica.
5. Emmanuil Roidis, Relatos de Siros: recuerdos y reflexiones, μεταφράστρια Carmen Vilela, Sevilla: Universidad de Sevilla.
Tην Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης αποτελούν :
1. Τάκης Καγιαλής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ως Πρόεδρος
2. Τιτίκα Δημητρούλια, Κριτικός Λογοτεχνίας-Μεταφράστρια, ως Αντιπρόεδρος
3. Αναστασία Αντωνοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
4. Αργυρώ Μαντόγλου, Κριτικός Λογοτεχνίας-Μεταφράστρια
5. Μάρθα Βασιλειάδη, Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
6. Αλεξάνδρα Λιανέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
7. Μαρία Παπαδήμα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
8. Αθηνά Δημητριάδου, Μεταφράστρια
9. Τόνια Κοβαλένκο, Μεταφράστρια, Ποιήτρια
Αφήστε τα σχόλια σας…. τις απόψεις σας …
Τα βραβεία απονέμονται ως εξής:
- ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΞΕΝΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Τζαν Μόρις, Βενετία, μετάφραση Άρης Μπερλής, Πάπυρος
Η Βενετία της Τζαν Μόρις είναι βιβλίο κλασσικό στο είδος του, με λαμπρή διεθνή σταδιοδρομία. Είναι εν μέρει βιογραφία μιας πόλης, εν μέρει απεικόνιση με λογοτεχνικά μέσα της φθοράς και της μελαγχολίας της. Πρόκειται για ένα άκρως απαιτητικό βιβλίο, από πλευράς μεταφραστικών δυσκολιών, που καταγράφει με ευαισθησία το τρίπτυχο χώρος, ταξίδι, ταυτότητα. Ο Άρης Μπερλής, που ασκεί την τέχνη της μετάφρασης επί τέσσερις δεκαετίες, αποδίδει αριστοτεχνικά το υπαινικτικό και υποβλητικό αυτό έργο. Οι λεπτές υφολογικές αποχρώσεις του πρωτοτύπου αναδεικνύονται με ευρηματική ευφυΐα, προσφέροντας στον αναγνώστη σπάνια λογοτεχνική απόλαυση και στη μεταφραστική μας γραμματεία ένα πραγματικό κομψοτέχνημα.
Μειοψηφούσα άποψη:
Στεφάν Μαλλαρμέ, Ιγκιτούρ ή η τρέλα του Ελμπενόν / Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο, μετάφραση Μαρία Ευσταθιάδη, Γαβριηλίδης
Στην πρόκληση του σκοτεινού, σχεδόν «μη μεταφράσιμου» κειμένου του Μαλλαρμέ, η Μ. Ευσταθιάδη απαντά με νέα ευαισθησία προσεγγίζοντας με θάρρος το παράδοξο νεωτερικό ιδίωμα του ποιητή. Προσθέτοντας στην παλαιότερη μεταφραστική παράδοση του Μαλλαρμέ (το Ιγκιτούρ έχει μεταφραστεί από τον Ν. Γ. Πεντζίκη και τον Καίσαρα Εμμανουήλ) μια καινούρια ανάγνωση με εντιμότητα και γνώση προς το πρωτότυπο, η Ευσταθιάδη με τη μετάφραση του «Μια ζαριά δεν θα καταργήσει ποτέ το τυχαίο» προτείνει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ένα κομβικό κείμενο του μοντερνισμού χωρίς να προδίδει τα διαρκώς ρευστά όρια του ποιήματος-αστερισμού, του ποιήματος-θραύσματος και παρτιτούρας.
- ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Ομήρου Ιλιάς, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτης, Άγρα
Η μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη συνδυάζει την κριτική εγρήγορση και τη φιλολογική γνώση με την ποιητική ευαισθησία. Ο μεταφραστής προσεγγίζει το ιλιαδικό έπος συνομιλώντας τόσο με την αρχαιότητα όσο και με τη νεότερη λογοτεχνική και μεταφραστική παράδοση. Στον διάλογο αυτόν μεταβάλλει γόνιμα τα όρια και των δύο πόλων. Η πρόσληψη της Ιλιάδας μετακινείται από τον δεκαπεντασύλλαβο και τη λαϊκή κουλτούρα, που υπήρξαν αφετηρία για τις μεταφράσεις των Καζαντζάκη και Κακριδή, προς τον ελληνικό μοντερνισμό, αναγνωρίζοντας ότι η στροφή προς την αρχαιότητα είναι ταυτόχρονα νεοελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια. Η προφορικότητα του μεταφραστικού λόγου επιτρέπει τη δημιουργική συνάντηση με το ομηρικό παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει καθοριστικά στην αναγνωστική απόλαυση.
- ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΣΕ ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
i. C. P. Cavafy, Selected Prose Works, μεταφραστής Peter Jeffreys, Ann Arbor: University of Michigan Press.
Η καλαίσθητη μετάφραση του νεοελληνιστή Peter Jeffreys προσφέρει για πρώτη φορά στο αγγλόφωνο κοινό πρόσβαση στα πεζά κείμενα του Κ. Π. Καβάφη. Η πρόζα του ποιητή μεταφέρεται στην αγγλική γλώσσα με φιλολογική επάρκεια, ακρίβεια και σαφήνεια, διατηρώντας την ειρωνεία και το λιτό ύφος του πρωτοτύπου. Η μετάφραση καθιστά τα καβαφικά πεζά απολαυστικά για τον σύγχρονο αναγνώστη και, συγχρόνως, διευκολύνει την εμβάθυνση στο έργο του ποιητή, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην προώθηση των καβαφικών σπουδών σε όλον τον κόσμο.
ii. Emmanuil Roidis, Relatos de Siros: recuerdos y reflexiones, μεταφράστρια Carmen Vilela, Sevilla: Universidad de Sevilla.
H μετάφραση στην ισπανική γλώσσα των Συριανών διηγημάτων του Εμμανουήλ Ροΐδη από την Carmen Vilela μαρτυρά, αφενός, άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας και, αφετέρου, εξοικείωση με το έργο του συγγραφέα της Πάπισσας Ιωάννας, με το οποίο άλλωστε η μεταφράστρια έχει αναμετρηθεί επαξίως στο παρελθόν. Η μετάφραση αποδίδει με αριστοτεχνικό τρόπο τις αποχρώσεις της ροϊδικής πένας, την ακρίβεια και τον πλούτο των εκφραστικών μέσων, το πολυεπίπεδο του λόγου, τη λεπτή ειρωνεία του συγγραφέα, ανασυνθέτοντας με πιστότητα αλλά και ευρηματικότητα το ύφος του καθώς και την ατμόσφαιρα και την εποχή που καταγράφουν τα Συριανά διηγήματα.
Οι βραχείς κατάλογοι των υποψηφίων προς βράβευση έργων (δημοσιευμένων το έτος 2010), από τους οποίους επελέγησαν τα ανωτέρω βραβεία είναι οι ακόλουθοι :
Α. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου ξένης λογοτεχνίας σε ελληνική γλώσσα :
1. Τζαν Μόρις, Βενετία, μετάφραση Άρης Μπερλής, Πάπυρος
2. Εντμόν και Ζυλ ντε Γκονκούρ, Ζερμινί Λασερτέ, μετάφραση Έφη Κορομηλά, Νεφέλη
3. Χέρτα Μύλερ, Ο άγγελος της πείνας, μετάφραση Γιώτα Λαγουδάκου, Καστανιώτης
4. Μίλαν Κούντερα, Η συνάντηση, μετάφραση Γιάννης Η. Χάρης, Εστία
5. Στεφάν Μαλλαρμέ, Ίγκιτουρ ή η τρέλα του Ελμπενόν / Μια ζαριά ποτέ δεν θα καταργήσει το τυχαίο, μετάφραση Μαρία Ευσταθιάδη, Γαβριηλίδης
6. Φρανσουά Βιγιόν, Μπαλλάντες και άλλα ποιήματα, μετάφραση Μαρία Υψηλάντη, στιγμή
7. Ντ. Χ. Λώρενς, Quetzalcoatl. Το πλουμιστό ερπετό, μετάφραση Γιώργος Μπλάνας, Νεφέλη
8. Κάρλος Φουέντες, Η ήσυχη συνείδηση, μετάφραση Αμαλία Ρούβαλη, Τυπωθήτω
9. Ρίτσαρντ Φορντ, Η χώρα όπως είναι, μετάφραση Σπύρος Τσούγκος, Πατάκης
Β. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά:
1. Αισχύλου Προμηθέας Δεσμώτης, μετάφραση Ε. Βαροπούλου, Νεφέλη
2. Ευριπίδη Ορέστης, μετάφραση Σ. Πασχάλης, Νεφέλη
3. Ομήρου Ιλιάς, μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτης, Άγρα
Γ. Υποψήφιοι για το Βραβείο Απόδοσης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα:
1. C. P. Cavafy, Selected Prose Works, μεταφραστής Peter Jeffreys, Ann Arbor: University of Michigan Press.
2. Kiki Dimoula, Le peu du monde: suivi de Je te salue jamais, μεταφραστής Michel Volkovitch, Paris: Gallimard.
3. Nikos Fokas, The Known: Selected Poems, 1981 – 2000, μεταφραστής Don Schofield, Αθήνα: Ύψιλον.
4. Alexandros Papadiamantis, La asesina, μεταφράστρια Laura Salas Rodriguez, Cáceres: Periférica.
5. Emmanuil Roidis, Relatos de Siros: recuerdos y reflexiones, μεταφράστρια Carmen Vilela, Sevilla: Universidad de Sevilla.
Tην Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης αποτελούν :
1. Τάκης Καγιαλής, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ως Πρόεδρος
2. Τιτίκα Δημητρούλια, Κριτικός Λογοτεχνίας-Μεταφράστρια, ως Αντιπρόεδρος
3. Αναστασία Αντωνοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
4. Αργυρώ Μαντόγλου, Κριτικός Λογοτεχνίας-Μεταφράστρια
5. Μάρθα Βασιλειάδη, Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
6. Αλεξάνδρα Λιανέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
7. Μαρία Παπαδήμα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
8. Αθηνά Δημητριάδου, Μεταφράστρια
9. Τόνια Κοβαλένκο, Μεταφράστρια, Ποιήτρια
Αφήστε τα σχόλια σας…. τις απόψεις σας …
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
πειτε την γνώμη σας .....
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Το Biotevma.blogspot.gr δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη για τα σχόλια των επισκεπτών. Ο σχολιαστής είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για οποιοδήποτε περιεχόμενο καθιστά διαθέσιμο μέσω του συστήματος σχολιασμού.