ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ’ΟΙΚΟΝ

Το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο και αναμένεται να έχει σημαντική συμβολή στην προσπάθεια της χώρας για την επίτευξη των στόχων στην εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και στην τόνωση της αγοράς, αναπροσαρμόστηκε με βάση τις πρόσφατες εξελίξεις στην ελληνική οικονομία. Το πεδίο εφαρμογής του προγράμματος διευρύνεται, τα κίνητρα ενισχύονται και γίνονται πιο ελκυστικά και τα οφέλη για τους πολίτες μεγιστοποιούνται.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ – ΣΤΟΧΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Με γνώμονα την ολοκληρωμένη παρέμβαση εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα και με κύριο στόχο τη μείωση των ενεργειακών αναγκών των κτηρίων, των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος, δημιουργείται το Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον».

Το πρόγραμμα βασίζεται στο νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ), αριθμ. 397/2009, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 2009, με βάση τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα χρηματοδότησης, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στον οικιακό τομέα.

Το πρόγραμμα στοχεύει όχι μόνο στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσω παρεμβάσεων στα κτήρια αλλά και στην ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά στην ορθολογική χρήση ενέργειας με την καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης στους πολίτες, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στο στόχο που έχει τεθεί στο Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακής Αποδοτικότητας (ΣΔΕΑ), για εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι το 2016 σε ποσοστό 9% του μέσου όρου κατανάλωσης της 5ετίας 2001-2005. Το πρόγραμμα βασίζεται στην αξιοποίηση των ενεργειακών επιθεωρητών και του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων που προβλέπονται στο ν. 3661/2008, με σκοπό τον ορθό προσδιορισμό των ενεργειακών αναγκών των κτηρίων καθώς και των αναγκαίων παρεμβάσεων που θα οδηγήσουν στη μεγιστοποίηση της εξοικονομούμενης ενέργειας. Η συνδυασμένη εφαρμογή του προγράμματος και του εν λόγω θεσμικού πλαισίου εξασφαλίζει μια ολοκληρωμένη δράση εξοικονόμησης ενέργειας.

Τα κτήρια που μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα είναι αυτά που έχουν κατασκευαστεί πριν την εφαρμογή του κανονισμού θερμομόνωσης του 1979, ως εκ τούτου παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, ενώ παράλληλα λαμβάνεται υπόψη και το εισόδημα των ιδιοκτητών. Για τις κατοικίες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα θα διενεργηθεί ενεργειακή επιθεώρηση πριν και μετά τις παρεμβάσεις. Το κόστος των επιθεωρήσεων θα είναι επιλέξιμο στο πλαίσιο του προγράμματος, εφόσον η πρόταση ενταχθεί τελικά σε αυτό.


Οφέλη – Στόχος Προγράμματος

Με το πρόγραμμα παρέχεται στους πολίτες ένα άμεσο οικονομικό όφελος που θα λειτουργήσει ως μοχλός για τη λήψη απόφασης. Το μεγάλο όμως όφελος για τους πολίτες και για το περιβάλλον θα προκύψει από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που υπολογίζεται έως και 60 % για πλήρη μόνωση μιας μονοκατοικίας. Ενδεικτικά για μια αμόνωτη μονοκατοικία 100 τ.μ. που βρίσκεται στη βόρειο Ελλάδα προκύπτει οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή, από την εξοικονόμηση πετρελαίου, που φτάνει περίπου μέχρι και το ποσό των 1.500 € το έτος. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση περίπου 100.000 κατοικιών σε όλη τη χώρα, ενώ συμβάλλει στην επίτευξη των ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων και της πράσινης ανάπτυξης, εξασφαλίζοντας εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να φτάσει το 1 δισεκατομμύριο kWh, δηλαδή το 1/6 περίπου της συνολικής εξοικονόμησης που προβλέπεται στο ΣΔΕΑ για τον οικιακό τομέα το 2016 (5,53 TWh).

ΚΙΝΗΤΡΑ – ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ

Για να βελτιώσουμε τα κίνητρα προς τους πολίτες και να μεγιστοποιήσουμε συγχρόνως τα οφέλη για τη χώρα, αξιοποιούμε τις δυνατότητες που δίνει η πρόσφατη τροποποίηση του κανονισμού της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία (ΕΚ 539/2010), που τέθηκε σε ισχύ την 24η Ιουνίου 2010, και προχωράμε στη σύσταση Ταμείου Χαρτοφυλακίου στο ΤΕΜΠΜΕ για τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα.
Συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω Ειδικού Ταμείου Xαρτοφυλακίου με τίτλο «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον». Στο πλαίσιο δημιουργίας του Ταμείου εξασφαλίσθηκε αύξηση του προϋπολογισμού του Προγράμματος, ο οποίος τώρα ανέρχεται σε 396 εκ. € έναντι των 200 εκ. € που είχαν αρχικά προβλεφθεί.
Στην πράξη, το Ταμείο, το οποίο χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ, συνεισφέρει στα δανειακά κεφάλαια που προέρχονται από τις Τράπεζες και παρέχει ρευστότητα στην αγορά με μειωμένα επιτόκια.
Έτσι, με το νέο μηχανισμό, μέσω του Ταμείου, επιτυγχάνεται:
α) ο συνδυασμός των επιχορηγήσεων με άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αντίστοιχα και
β) η παροχή χαμηλότοκων δανείων και στα υψηλότερα εισοδήματα
Επιπλέον μέσω του Ταμείου γίνεται επαναχρησιμοποίηση των κεφαλαίων που αφορούν στα δάνεια (ανακυκλούμενα κεφαλαία) και παρέχονται έτσι κίνητρα σε περισσότερους ωφελούμενους, καθώς τα ανακυκλούμενα κεφάλαια θα διατίθενται για ενέργειες ΕΞΕ στον οικιακό τομέα ανά τακτά χρονικά διαστήματα μέσω νέων κύκλων προκήρυξης. Για τον πρώτο κύκλο (2010-2012) αναμένεται να επιτευχθεί συνολική επένδυση στην οικονομία ύψους 1 δις €.
Σημαντικό όφελος για τη χώρα αποτελεί και το γεγονός ότι μέσω της ίδρυσης του Ταμείου επιτυγχάνεται η άμεση εισροή και η αυξημένη απορροφητικότητα κεφαλαίων ΕΣΠΑ για το 2010.

Τα κίνητρα
Το Πρόγραμμα απευθύνεται σε πολίτες / ωφελούμενους, οι οποίοι, εισοδηματικά, εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες, με διακριτά κίνητρα ανά κατηγορία:
Κατηγορία Α
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων δεν ξεπερνά τις 15.000 € ή τις 25.000€ αντίστοιχα.
Για την κατηγορία αυτή, προβλέπεται χορήγηση ΑΤΟΚΟΥ δανείου, που δεν προβλεπόταν στο αρχικό σχήμα, και επιχορήγηση του 30% του επιλέξιμου προϋπολογισμού (με τη μορφή απομείωσης δανειακού κεφαλαίου).
Δηλαδή ένας πολίτης που θα λάβει δάνειο 10.000 € θα αποπληρώσει 7.000 € άτοκα.
Κατηγορία Β
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων βρίσκεται μεταξύ 15.000 και 30.000 € ή 25.000 και 50.000€ αντίστοιχα.
Για την κατηγορία αυτή, προβλέπεται χορήγηση χαμηλότοκου δανείου και επιπλέον επιχορήγηση για το 15% του επιλέξιμου προϋπολογισμού, που δεν προβλεπόταν στο αρχικό σχήμα.
Κατηγορία Γ
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων υπερβαίνει τα παραπάνω όρια και μέχρι ύψος δηλωθέντος ατομικού εισοδήματος 45.000 € ή οικογενειακού εισοδήματος 65.000 €. Το ποσοστό των ωφελούμενων της κατηγορίας αυτής θα καθορισθεί στην Προκήρυξη του Προγράμματος (ως ποσόστωση στο σύνολο των ωφελουμένων).
Για την κατηγορία αυτή, το κίνητρο αφορά στη χορήγηση χαμηλότοκου δανείου.
Στην περίπτωση αίτησης πολυκατοικίας, ως ενιαίο κτήριο, δίνεται η δυνατότητα ένταξης των ιδιοκτητών διαμερισμάτων και της κατηγορίας Β στην κατηγορία κινήτρων Α, εφόσον το 50% του συνόλου των ιδιοκτητών επιλέξιμων κατοικιών ανήκει στην κατηγορία Α.

Το κόστος των ενεργειακών επιθεωρήσεων για τις κατηγορίες Α και Β θα επιχορηγείται στο 100%.

Οφέλη για του πολίτες
Παρέχεται ρευστότητα (κεφάλαιο) στον πολίτη με τη μορφή δανείου ώστε να μπορεί να ξεκινήσει τις εργασίες χωρίς να βάλει δικά του χρήματα
Τα ανωτέρω δάνεια δίδονται με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους
Παρέχεται επιχορήγηση στις κατηγορίες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων μειώνοντας σημαντικά το δανειακό κεφάλαιο
Παρέχεται δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα σε πολίτες που με το παλαιό σχήμα δεν μπορούσαν να υπαχθούν σε αυτό (υψηλά εισοδήματα).
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Συνολικό Προϋπολογισμός Προγράμματος: 396.000.000 €

Έναρξη Ενεργειακών Επιθεωρήσεων: Αρχές Σεπτεμβρίου

Έναρξη Υποβολής Αιτήσεων: Αρχές Οκτωβρίου Διάρκεια Υποβολής Αιτήσεων: 2 μήνες

Περιοχές υλοποίησης: Το σύνολο των δεκατριών Περιφερειών της χώρας.

Προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης
Μετά την έκδοση του ΚΕΝΑΚ και του Προεδρικού Διατάγματος για τους ενεργειακούς επιθεωρητές, οι δυνητικοί ωφελούμενοι του προγράμματος θα κληθούν να προβούν σε ενεργειακή επιθεώρηση. Το πιστοποιητικό της επιθεώρησης θα αποτελεί απαιτούμενο δικαιολογητικό για την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα. Με τη λήξη των εργασιών θα πρέπει να γίνει νέα επιθεώρηση με βάση την οποία θα πιστοποιείται η εκτέλεση των εργασιών και η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας.

Επιλέξιμες Κατοικίες

Μονοκατοικίες / Πολυκατοικίες ως ενιαίο κτήριο / μεμονωμένα διαμερίσματα υπό προϋποθέσεις που αφορούν στο σύστημα θέρμανσής τους.
Φέρουν οικοδομική άδεια πριν την 01.01.1980.
Βρίσκεται σε περιοχή με τιμή ζώνης ≤ 1.500 €/τ.μ.
Χρήση κύριας και όχι εξοχικής κατοικίας. Για την περίπτωση πολυκατοικίας ως ενιαίο κτήριο, θα πρέπει το κριτήριο να ικανοποιείται τουλάχιστον από το 50% των διαμερισμάτων. Σημειώνεται ότι δεν μπορούν να είναι επιλέξιμες παρεμβάσεις σε τμήματα του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου ή διαμέρισμα που χρησιμοποιείται ως επαγγελματική στέγη).
Βάσει του πιστοποιητικού ενεργειακής επιθεώρησης να έχουν καταταχθεί σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ και οι αιτούμενες παρεμβάσεις να οδηγούν σε αναβάθμιση κατά τουλάχιστον μια ενεργειακή κατηγορία.

Επιλέξιμες Παρεμβάσεις

Σχέδιο αίτησης με τη λίστα των δικαιολογητικών που θα πρέπει να προσκομισθούν με την αίτηση του πολίτη/ωφελούμενου.

Σχέδιο αίτησης με τη λίστα των δικαιολογητικών που θα πρέπει να προσκομισθούν με την αίτηση του εκπροσώπου της πολυκατοικίας

Βήματα Υλοποίησης Προγράμματος

Α/Α Βήματα

1
Στο πρώτο στάδιο καλείται ενεργειακός επιθεωρητής για διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης βάσει της οποίας θα καθορισθεί η ενεργειακή κατηγορία της κατοικίας, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις για αναβάθμιση κατά μια τουλάχιστον κατηγορία, η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί και το αντίστοιχο κόστος.

2
Στο δεύτερο στάδιο υποβάλλεται αίτηση συνοδευόμενη από τα απαραίτητα δικαιολογητικά σε συμβαλλόμενη τράπεζα. Σε περίπτωση πολυκατοικίας ως σύνολο κτηρίου υποβάλλεται αρχικά αίτηση από εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και εν συνεχεία το σύνολο των αιτήσεων των ιδιοκτητών στο ίδιο υποκατάστημα. Είναι επιλέξιμες οι δαπάνες που αφορούν εργασίες που θα γίνουν μετά την έκδοση του πιστοποιητικού.

3
Υποδοχή των αιτήσεων από την τράπεζα / Έλεγχος δικαιολογητικών φακέλου / Έλεγχος επιλεξιμότητας της αίτησης βάσει των κριτηρίων.

4
Μετά το πέρας υποβολής αιτήσεων αξιολόγηση και κατάταξη βάσει κριτηρίου εξοικονόμησης ενέργειας προς κόστος παρέμβασης / Έκδοση Απόφασης υπαγωγής αιτήσεων / Κοινοποίηση της έγκρισης στη συμβαλλόμενη τράπεζα / Ενημέρωση Ωφελουμένου.

5
Υλοποίηση εργασιών.

6
2η Ενεργειακή επιθεώρηση / Έκδοση δεύτερου πιστοποιητικού / Έλεγχος ενεργειακής αναβάθμισης κατοικίας / Πιστοποίηση φυσικού και οικονομικού αντικειμένου του έργου

7
Η εκταμίευση του δανείου ξεκινάει με την απόφαση υπαγωγής. Για την ολοκλήρωση της εκταμίευσης και τη λήψη του πρόσθετου κινήτρου της επιχορήγησης ο ωφελούμενος προσκομίζει:
α) τα παραστατικά των δαπανών
β) το δεύτερο πιστοποιητικό ενεργειακής επιθεώρησης

8
Δειγματοληπτικός έλεγχος υλοποίησης φυσικού αντικειμένου από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) του ΥΠΕΚΑ.

9
Πιστοποίηση / Έλεγχος της ορθής εκτέλεσης της πράξης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΕΣΠΑ


Φορολογικές Ελαφρύνσεις
Με το νέο φορολογικό νόμο 3842/2010, έχει θεσπιστεί μείωση του οφειλόμενου φόρου που μπορεί να φτάσει και τα 600 € για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας της τάξεως των 6.000 €
Τηλέφωνο Γραφείου Ενημέρωσης και Πληροφόρησης (Help Desk): 801 11 36 300

Διαβάστε περισσότερα στο website του Υπ. Περιβάλλοντος